امروزه موضوع مالیات مشاغل خانگی بسیار پرکاربرد شده ولی آیا مشاغل خانگی به درستی تعریف شده است؟
مشاغل خانگی به دلیل انعطافپذیری و کاهش هزینههای اجرایی، برای بسیاری از افراد بهویژه در جوامع رو به رشد اقتصادی، جذابیت زیادی دارند. افراد زیادی به دلایل مختلف، از جمله محدودیتهای اقتصادی، تصمیم به راهاندازی کسبوکار در منزل میگیرند. یکی از مهمترین مواردی که در زمینه مشاغل خانگی باید به آن توجه داشت، مسئله مالیات است. در این مقاله از کارگشاتکس، به بررسی قوانین و مقررات مالیات مشاغل خانگی پرداخته و به سوالاتی از قبیل درصد مالیات کسب و کارهای خانگی، مالیات کارتخوان مشاغل خانگی، معافیت مالیاتی مشاغل خانگی و … میپردازیم.
مشاغل خانگی به چه مشاغلی گفته میشود؟
قبل از اینکه به معرفی و دستهبندی مشاغل خانگی بپردازیم، باید تعریف درستی از آن داشته باشیم. اساساً شغل ها صرفنظر از موضوع فعالیت میتوانند در دسته مشاغل خانگی قرار بگیرند. موضوع حائز اهمیت، مکانی است که در آن به فعالیت اقتصادی پرداخته میشود.
در واقع تمامی فعالیت های اقتصادی که افراد خارج از محیط های تجاری و اداری مانند مراکز تجاری و فروشگاه ها انجام میدهند، به عنوان مشاغل خانگی محسوب میشوند. این کسب و کارها خدمات و محصولات خود را به بازار هدف خود در بیرون از منزل ارائه میدهند.
کدام فعالیت ها میتوانند به عنوان مشاغل خانگی در نظر گرفته شوند؟
مشاغل خانگی را میتوان در طیف های گسترده ای در نظر گرفت.
برای مثال تمامی کسب و کارهای تولیدی مانند:
- صنایع دستی و سنتی مانند کار با فلزات و سنگها
- دامداری و دامپروری
- تولید محصولات غذایی و لبنی و سوغاتی های محلی
- شیلات
فعالیت در زمینه صنایع دستی مانند:
- بافندگی
- خیاطی
- تهیه و تولید انواع هنرهای دست ساز مانند کار با سنگ و فلزات
فعالیت در زمینه انواع خدمات:
- خدمات طراحی گرافیک و وبسایت
- نویسندگی و ترجمه متون
- خدمات دیجیتال مارکتینگ و تبلیغات آنلاین
- تولید محتوا و ویرایش متون
- تولید و فروش محصولات دستساز و هنری
- خدمات مشاوره حقوقی و مالی
- تولید و فروش محصولات گلخانهای و باغبانی
- خدمات مشاوره تغذیه و ورزش
- فروش محصولات آرایشی و بهداشتی طبیعی
- تدریس خصوصی و کلاسهای آموزشی غیررسمی
- خدمات طراحی داخلی و معماری
- خدمات گردشگری و راهنمایی
- خدمات مشاوره آرایش و زیبایی
- مربیگری زبان و آموزش آنلاین
مشاغل خانگی تحت نظارت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هستند و افرادی که قصد راهاندازی چنین کسبوکارهایی را دارند، باید مجوزهای لازم را از نهادهای مربوطه دریافت کنند. شما می توانید جهت مشاهده تمامی عنوانهای شغلی که در مشاغل خانگی قرار می گیرند به وبسایت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مراجعه نمایید.
راهنمای اخذ مجوز مشاغل خانگی
افراد متقاضی برای راهاندازی کسبوکار خانگی ملزم به دریافت مجوز هستند. این مجوز پس از تکمیل مراحل ثبتنام و ارائه مدارک مورد نیاز به مراجع ذیصلاح صادر میشود. بسته به نوع فعالیت، نهادهایی مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، یا وزارت جهاد کشاورزی، مسئول صدور مجوز هستند. صدور نهایی مجوز منوط به تأیید این مراجع است.
پس از تأیید صلاحیت متقاضیان توسط نهادهای مربوطه، که بر اساس نوع فعالیت تعیین میشود، این افراد میتوانند مجوز فعالیت خود را از وزارت کار دریافت کنند. بر اساس ماده ۲ دستورالعمل اجرایی قانون، راهاندازی مشاغل خانگی تنها تحت شرایط خاصی مجاز است:
- فعالیت شغلی باید توسط اعضای ساکن در همان واحد مسکونی انجام شود.
- میزان تولید باید با فضای مسکونی سازگار بوده و متناسب با آن باشد.
- ایجاد هرگونه آلودگی صوتی، بصری یا زیستمحیطی ممنوع است و حقوق همسایگان باید رعایت شود.
- عرضه و فروش محصولات یا خدمات تولیدی باید خارج از محل سکونت انجام شود.
- تردد افراد مرتبط با کسبوکار خانگی باید با عرف محل سکونت، به ویژه در مجتمعهای مسکونی، همخوانی داشته باشد.
- شغل مورد نظر باید قانونی و با انجام آن در محیط مسکونی تضادی نداشته باشد.
مالیات مشاغل خانگی در سال ۱۴۰۳ چطور محاسبه میشود؟
مالیات مشاغل خانگی دو نوع مالیات را شامل میشود: مالیات مستقیم از نوع مالیات بر درآمد و مالیات غیر مستقیم از نوع مالیات بر ارزش افزوده.
میزان مالیات بر درآمد مشاغل خانگی در سال ۱۴۰۳ بر اساس درآمد حاصل از این کسبوکارها و افراد فعال در این زمینه تعیین میشود. به بیان دیگر، هر فرد یا کسبوکار خانگی که درآمدی دارد، موظف است بخشی از آن را به عنوان مالیات بپردازد. البته تا حد مشخصی از درآمد این مشاغل از مالیات معاف است و پس از آن، مالیات به صورت تدریجی افزایش مییابد. معافیتهای مالیات مشاغل خانگی معمولاً به منظور حمایت از مشاغل کوچک و خانگی اعمال میشوند و به آنها کمک میکنند تا در مراحل اولیه توسعه خود از پرداخت مالیات کمتری برخوردار شوند.
همچنین، مالیات بر ارزش افزوده به عنوان یک مالیات غیرمستقیم بر این مشاغل اعمال شده و افراد شاغل در این حوزه باید ۱۰ درصد مالیات غیر مستقیم (مالیات بر ارزش افزوده) بپردازند. لازم به ذکر است که مالیات بر ارزش افزوده توسط صاحبان مشاغل خانگی از مصرف کننده نهایی دریافت و به دولت پرداخت میشود.
برخی از مشاغل خانگی به دلیل نوع فعالیت یا سطح درآمدشان از پرداخت مالیات معاف میباشند. بهخصوص مشاغل خانگی فرهنگی کمترین مالیات را پرداخت میکنند و کسبوکارهای فعال در این حوزه ممکن است از معافیتهای مالیاتی یا نرخ مالیاتی صفر برخوردار شوند. این معافیتها به منظور تشویق فعالیتهای فرهنگی و هنری در جامعه ارائه میشود.
جریمه عدم پرداخت مالیات مشاغل خانگی
بر اساس قانون مشاغل خانگی، اگر پرداخت مالیات مشاغل خانگی در موعد مقرر انجام نشود، جریمهای به عنوان جریمه دیرکرد به مالیات افزوده میشود. این جریمه به میزان ۲/۵ درصد از مالیات محاسبه شده (مالیات معوقه) برای هر ماه تأخیر در نظر گرفته شده است. به این معنا که با هر ماه تأخیر در پرداخت، مبلغ جریمه نیز افزایش مییابد.
با توجه به این که تأخیر در پرداخت مالیات مشاغل خانگی منجر به هزینههای اضافی میشود، پرداخت به موقع آن اهمیت ویژهای دارد.
نقش دولت در حمایت از مشاغل خانگی
دولت ایران به منظور توسعه کسبوکارهای کوچک و خانگی، سیاستهای حمایتی متعددی از جمله معافیتهای مالیاتی و ارائه تسهیلات مالی در نظر گرفته است. این سیاستها به ویژه برای افرادی که در مناطق محروم فعالیت میکنند یا به دلایل اقتصادی نمیتوانند کسبوکارهای بزرگ راهاندازی کنند، اهمیت بسیاری دارند.
یکی از این حمایتها، معافیت مالیاتی برای کسبوکارهایی است که در سالهای ابتدایی فعالیت خود قرار دارند یا درآمد محدودی دارند. همچنین، دولت از طریق ارائه وامهای کمبهره و تسهیلات مالی، به صاحبان مشاغل خانگی کمک میکند تا هزینههای اولیه خود را پوشش دهند.
جمعبندی
مشاغل خانگی از انعطافپذیری و امکان کار در محیط منزل برخوردارند، ولی برای موفقیت در این مسیر، آگاهی از قوانین و مقررات مالیاتی بسیار ضروری است. از پرداخت مالیات بر درآمد تا معافیتهای مالیاتی و شرایط اخذ مجوز، همه این موارد نیاز به دقت و مدیریت دارند. در صورتی که شما هم در فکر راهاندازی یا بهبود کسبوکار خانگی خود هستید و نیاز به راهنماییهای دقیق در مورد مالیات مشاغل خانگی دارید، مشاوران کارگشاتکس آمادهاند تا با ارائه مشاوره تخصصی، شما را در مسیر رشد و موفقیت همراهی کنند. برای رزرو جلسه مشاوره مالیاتی به صفحه رزرو مشاوره مالیاتی مراجعه کنید و اولین قدم را با اطمینان بردارید!
پرسش و پاسخ
مالیات مشاغل خانگی شامل دو بخش است: مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده. میزان مالیات بر درآمد بر اساس درآمد سالانه کسبوکار محاسبه میشود و برای برخی از درآمدهای پایین، معافیتهایی در نظر گرفته شده است. مالیات بر ارزش افزوده هم بهعنوان مالیات غیرمستقیم دریافت میشود و معمولاً ۱۰ درصد از فروش کالا یا خدمات است که از مشتری نهایی گرفته و به دولت پرداخت میشود.
در صورت عدم پرداخت مالیات در زمان مقرر، جریمهای به عنوان دیرکرد اعمال میشود که معادل ۲.۵ درصد از مالیات محاسبهشده برای هر ماه تأخیر است. بنابراین، تأخیر در پرداخت مالیات منجر به افزایش هزینهها و جریمههای مالیاتی میشود.
طبق تعریف مشاغل خانگی، تمامی کسانی که فعالیت های اقتصادی خود را در محیط خانه و بدون ایجاد سروصدا و مزاحمت انجام میدهند، میتوانند مجوز مشاغل خانگی را دریافت کنند.
برای اخذ مجوز مشاغل خانگی میتوانید با مراجعه به وب سایت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از روند اخذ مجوز و تمامی شرایط و مدارک مورد نیاز مطلع شوید.
بله، بیشتر مشاغل خانگی باید مالیات پرداخت کنند. اما برخی از آنها، بهویژه مشاغل با درآمد محدود یا کسبوکارهایی که به فعالیتهای فرهنگی و هنری مرتبط هستند، از معافیتهای مالیاتی برخوردارند یا نرخ مالیات کمتری دارند.
